PageSpeed Insights گوگل رایگان را، رایگان یاد بگیرید و سئو وب سایت را ارتقاع دهید.. فرض کنید شما صاحب یک فروشگاه آنلاین بزرگ هستید که در روزهای اوج فروش مانند بلک فرایدی یا یلدا یا عید نوروز، انتظار ترافیک میلیونی دارید. تیم بازاریابی شما ماه ها برای کمپین های تبلیغاتی هزینه کرده و همه چیز آماده است. اما درست در لحظه موعود، گزارش PageSpeed Insights گوگل برای صفحه اصلی شما، امتیاز فاجعه بار ۲۰ را نشان می دهد! تصاویر با حجم بالا، کدهای جاوا اسکریپت مسدود کننده رندر، و سرور کند، همگی دست به دست هم داده اند تا سایت شما به کندی حلزون بارگذاری شود.
مشتریان با هر کلیک، ثانیه ها منتظر می مانند و در نهایت، خسته و ناامید، به سراغ رقبای شما می روند. هر ثانیه تاخیر، به معنای از دست دادن هزاران مشتری و میلیون ها تومان فروش است. این سناریوی کابوس وار، متاسفانه برای بسیاری از کسب و کارها واقعیت دارد. اما خبر خوب این است که با درک و استفاده صحیح از PageSpeed Insights گوگل، می توانید از این فاجعه جلوگیری کرده و سایت خود را به یک ماشین فروش پرسرعت تبدیل کنید. این داستان واقعی، چالش بزرگی است که بسیاری از وبمستران با آن روبرو هستند و این مقاله به شما کمک می کند تا با ابزارهای لازم برای غلبه بر آن مجهز شوید.
PageSpeed Insights گوگل چیست و چرا برای سئو حیاتی است؟
تعریف و اهمیت PageSpeed Insights
PageSpeed Insights گوگل (PSI) ابزاری رایگان و قدرتمند از شرکت گوگل است که به شما کمک می کند تا عملکرد صفحات وب سایت خود را در دستگاه های موبایل و دسکتاپ ارزیابی کنید. این ابزار با تحلیل دقیق سرعت بارگذاری و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود، به یک وبمستر و متخصص سئو این امکان را می دهد تا تجربه کاربری بهتری را برای بازدیدکنندگان خود فراهم آورند. PSI تنها یک ابزار تست سرعت نیست؛ بلکه یک راهنمای جامع برای بهینه سازی است که با ارائه گزارش های مبتنی بر داده های واقعی، نقاط قوت و ضعف سایت شما را آشکار می سازد.
نقش سرعت سایت در تجربه کاربری و رتبه بندی گوگل
در دنیای امروز، سرعت سایت نه تنها بر تجربه کاربری (UX) تاثیر مستقیم دارد، بلکه یکی از فاکتورهای مهم در رتبه بندی موتورهای جستجو، به ویژه گوگل، محسوب می شود. کاربران انتظار دارند صفحات وب به سرعت بارگذاری شوند و در صورت تاخیر، به راحتی سایت را ترک می کنند. این موضوع منجر به افزایش نرخ پرش (Bounce Rate) و کاهش زمان ماندگاری کاربر در سایت می شود که سیگنال های منفی برای گوگل هستند.
گوگل با معرفی معیارهایی مانند Core Web Vitals، اهمیت سرعت و پایداری بصری را بیش از پیش برجسته کرده است. بنابراین، استفاده از PageSpeed Insights گوگل و عمل به توصیه های آن، برای هر وب سایتی که به دنبال موفقیت در آموزش سئو و کسب رتبه های برتر است، حیاتی است.
آشنایی با معیارهای Core Web Vitals در PageSpeed Insights

Core Web Vitals مجموعه ای از معیارهای واقعی و کاربر محور هستند که گوگل برای ارزیابی تجربه کاربری صفحات وب معرفی کرده است. این معیارها شامل سه شاخص اصلی هستند که در PageSpeed Insights گوگل به دقت بررسی می شوند:
Largest Contentful Paint (LCP): بارگذاری بزرگترین محتوای بصری
LCP مدت زمانی را اندازه گیری می کند که طول می کشد تا بزرگترین عنصر محتوایی (مانند تصویر یا بلوک متنی) در viewport کاربر بارگذاری و قابل مشاهده شود. یک LCP سریع (کمتر از ۲.۵ ثانیه) نشان دهنده بارگذاری سریع محتوای اصلی صفحه است و تجربه کاربری مثبتی را به همراه دارد. بهبود LCP می تواند شامل بهینه سازی تصاویر، کاهش زمان پاسخگویی سرور و حذف منابع مسدود کننده رندر باشد.
First Input Delay (FID) / Interaction to Next Paint (INP): تعامل پذیری و پاسخگویی
FID مدت زمانی را اندازه گیری می کند که از اولین تعامل کاربر با صفحه (مانند کلیک روی یک دکمه یا لینک) تا زمانی که مرورگر قادر به پاسخگویی به آن تعامل است، طول می کشد. این معیار نشان دهنده پاسخگویی سایت به ورودی های کاربر است.
از مارس ۲۰۲۴، گوگل INP (Interaction to Next Paint) را جایگزین FID کرده است. INP تمام تعاملات کاربر با صفحه را در طول عمر آن اندازه گیری می کند و تاخیر بین تعامل کاربر و بروزرسانی بصری بعدی را گزارش می دهد. یک INP خوب (کمتر از ۲۰۰ میلی ثانیه) برای اطمینان از تعامل پذیری بالای سایت ضروری است. بهینه سازی جاوا اسکریپت و کاهش زمان اجرای آن از راهکارهای اصلی بهبود INP است.
Cumulative Layout Shift (CLS): ثبات بصری صفحه
CLS میزان جابجایی ناگهانی عناصر بصری صفحه را در طول بارگذاری اندازه گیری می کند. جابجایی های غیرمنتظره می تواند تجربه کاربری را مختل کرده و باعث کلیک های اشتباه شود. یک CLS پایین (کمتر از ۰.۱) نشان دهنده ثبات بصری خوب صفحه است. برای بهبود CLS، باید از تعیین ابعاد برای تصاویر و ویدئوها اطمینان حاصل کنید، از تزریق محتوا در بالای محتوای موجود خودداری کنید و از انیمیشن ها و ترنزیشن ها به درستی استفاده نمایید.
سایر معیارهای مهم: FCP, TBT, Speed Index
علاوه بر Core Web Vitals، PageSpeed Insights گوگل معیارهای دیگری را نیز گزارش می دهد که درک آنها برای بهینه سازی کامل سایت ضروری است:
- First Contentful Paint (FCP): مدت زمانی که طول می کشد تا اولین محتوای بصری (متن یا تصویر) روی صفحه نمایش داده شود. این معیار به کاربر نشان می دهد که صفحه در حال بارگذاری است.
- Total Blocking Time (TBT): مجموع زمان هایی که صفحه به دلیل اجرای اسکریپت ها یا سایر فرایندهای سنگین، قادر به پاسخگویی به ورودی های کاربر نیست. TBT بالا می تواند نشان دهنده مشکلات در اجرای جاوا اسکریپت باشد.
- Speed Index: نشان دهنده سرعت بصری بارگذاری محتوای صفحه است. این شاخص بر اساس نحوه نمایش محتوا در طول بارگذاری صفحه اندازه گیری می شود و هرچه کمتر باشد، بهتر است.
راهکارهای عملی برای بهبود امتیاز PageSpeed Insights
برای دستیابی به امتیاز بالا در PageSpeed Insights گوگل و بهبود عملکرد سایت، باید مجموعه ای از اقدامات فنی و بهینه سازی را انجام دهید. در ادامه به مهم ترین این راهکارها اشاره می کنیم:
بهینه سازی تصاویر: حجم کمتر، کیفیت بیشتر
تصاویر یکی از اصلی ترین عوامل کاهش سرعت سایت هستند. برای بهینه سازی آنها:
- فشرده سازی تصاویر: از ابزارهای فشرده سازی بدون افت کیفیت (lossless compression) استفاده کنید. فرمت های جدید مانند WebP حجم کمتری دارند و کیفیت خوبی ارائه می دهند.
- تغییر اندازه تصاویر: تصاویر را با ابعاد دقیق مورد نیاز در سایت آپلود کنید و از آپلود تصاویر با ابعاد بسیار بزرگتر از نیاز خودداری کنید.
- Lazy Loading: از تکنیک Lazy Loading استفاده کنید تا تصاویر تنها زمانی بارگذاری شوند که کاربر به بخش مربوطه اسکرول می کند. این کار به خصوص برای صفحات طولانی با تصاویر زیاد بسیار موثر است.
فشرده سازی و کوچک سازی کدها (CSS, JavaScript, HTML)
کدهای CSS، JavaScript و HTML اغلب حاوی کاراکترهای اضافی، فاصله ها و کامنت هایی هستند که برای عملکرد سایت ضروری نیستند. با کوچک سازی (Minification) این فایل ها، حجم آنها کاهش یافته و سرعت بارگذاری افزایش می یابد. همچنین، فشرده سازی (Compression) با استفاده از Gzip یا Brotli در سمت سرور، می تواند حجم فایل های ارسالی به مرورگر کاربر را به شدت کاهش دهد.
استفاده از کش مرورگر و CDN
- کش مرورگر (Browser Caching): با تنظیم کش مرورگر، فایل های استاتیک سایت (مانند تصاویر، CSS و JS) برای مدت زمان مشخصی در مرورگر کاربر ذخیره می شوند. این کار باعث می شود در بازدیدهای بعدی، سایت سریع تر بارگذاری شود.
- شبکه توزیع محتوا (CDN): استفاده از CDN (Content Delivery Network) به توزیع محتوای سایت شما در سرورهای مختلف در سراسر جهان کمک می کند. این امر باعث می شود محتوا از نزدیک ترین سرور به کاربر ارائه شود و زمان بارگذاری به طور چشمگیری کاهش یابد.
بهبود زمان پاسخگویی سرور
زمان پاسخگویی سرور (Server Response Time) یکی از فاکتورهای مهم در FCP و LCP است. برای بهبود آن:
- انتخاب هاستینگ مناسب: از یک هاستینگ با کیفیت و بهینه استفاده کنید که سرورهای قدرتمندی داشته باشد.
- بهینه سازی پایگاه داده: پایگاه داده سایت خود را به طور منظم بهینه سازی کنید.
- استفاده از کش سرور: از راهکارهای کشینگ در سمت سرور (مانند Varnish یا Redis) استفاده کنید.
حذف منابع مسدود کننده رندر
فایل های CSS و JavaScript که در بخش <head> صفحه قرار می گیرند، می توانند فرآیند رندرینگ صفحه را مسدود کنند. برای رفع این مشکل:
- CSS حیاتی (Critical CSS): CSS حیاتی را به صورت inline در HTML قرار دهید و بقیه CSS را به صورت غیرهمزمان (asynchronously) بارگذاری کنید.
- Defer و Async برای JavaScript: از ویژگی های
deferوasyncبرای تگ های<script>استفاده کنید تا بارگذاری جاوا اسکریپت ها رندرینگ صفحه را مسدود نکند.
بهینه سازی فونت ها و آیکون ها
فونت های وب و آیکون ها نیز می توانند بر سرعت سایت تاثیر بگذارند:
- فشرده سازی فونت ها: از فرمت های مدرن فونت مانند WOFF2 استفاده کنید.
- پیش بارگذاری فونت ها (Preload Fonts): فونت های مهم را پیش بارگذاری کنید تا زودتر در دسترس مرورگر قرار گیرند.
- استفاده از SVG برای آیکون ها: آیکون ها را به جای تصاویر، با فرمت SVG استفاده کنید که حجم کمتری دارند و مقیاس پذیر هستند.
پیاده سازی Lazy Loading برای تصاویر و ویدئوها
همانطور که قبلا اشاره شد، Lazy Loading به بارگذاری محتوا (به ویژه تصاویر و ویدئوها) تنها زمانی که در viewport کاربر قرار می گیرند، کمک می کند. این تکنیک به طور قابل توجهی زمان بارگذاری اولیه صفحه را کاهش می دهد و تجربه کاربری را بهبود می بخشد.
تفسیر گزارش PageSpeed Insights و اولویت بندی اقدامات

پس از اجرای تست با PageSpeed Insights گوگل، با یک گزارش جامع روبرو می شوید که شامل دو بخش اصلی Field Data و Lab Data است. درک این دو بخش و نحوه اولویت بندی اقدامات، کلید موفقیت در بهینه سازی است.
بخش Field Data و Lab Data: تفاوت ها و کاربردها
- Field Data (داده های میدانی): این بخش بر اساس داده های واقعی کاربران (Chrome User Experience Report – CrUX) جمع آوری می شود و نشان دهنده تجربه واقعی کاربران از سایت شما در شرایط مختلف شبکه و دستگاه است. این داده ها شامل FCP, INP, LCP و CLS هستند و به شما دیدگاهی واقعی از عملکرد سایت در دنیای واقعی می دهند.
- Lab Data (داده های آزمایشگاهی): این بخش با استفاده از ابزار Lighthouse در یک محیط کنترل شده و شبیه سازی شده (مانند دستگاه موبایل میان رده با اتصال 3G) جمع آوری می شود. Lab Data برای اشکال زدایی و شناسایی مشکلات فنی خاص مفید است، زیرا در یک محیط ثابت و قابل تکرار تولید می شود. این بخش شامل معیارهایی مانند FCP, LCP, Speed Index, TTI, TBT و CLS است.
تفاوت کلیدی: Field Data نشان دهنده تجربه واقعی کاربران است، در حالی که Lab Data برای عیب یابی و آزمایش در شرایط کنترل شده به کار می رود.
Opportunities و Diagnostics: از کجا شروع کنیم؟
بخش های Opportunities و Diagnostics در گزارش PageSpeed Insights گوگل، قلب توصیه های بهینه سازی هستند. Opportunities پیشنهاداتی را برای بهبود سرعت بارگذاری ارائه می دهد که می تواند تاثیر قابل توجهی بر امتیاز عملکرد داشته باشد. این پیشنهادات معمولا شامل مواردی مانند بهینه سازی تصاویر، فعال کردن فشرده سازی، کاهش زمان پاسخگویی سرور و حذف منابع مسدود کننده رندر است. هر پیشنهاد همراه با تخمینی از میزان صرفه جویی در زمان بارگذاری است که به شما کمک می کند تا اقدامات را بر اساس بیشترین تاثیر اولویت بندی کنید.
Diagnostics جزئیات فنی بیشتری را در مورد نحوه بارگذاری صفحه ارائه می دهد و به شما کمک می کند تا مشکلات عمیق تر را شناسایی کنید. این بخش می تواند شامل اطلاعاتی در مورد زنجیره درخواست های حیاتی، حجم بارگذاری شبکه، زمان اجرای جاوا اسکریپت و موارد دیگر باشد. برای متخصصان سئو و توسعه دهندگان، این بخش برای درک ریشه ای مشکلات عملکردی و یافتن راه حل های دقیق بسیار ارزشمند است.
ابزارهای مکمل PageSpeed Insights
در حالی که PageSpeed Insights گوگل یک ابزار قدرتمند است، استفاده از آن در کنار سایر ابزارها می تواند دید جامع تری از عملکرد سایت شما ارائه دهد. برخی از این ابزارها عبارتند از:
- Google Search Console: برای نظارت بر عملکرد سایت در نتایج جستجو و شناسایی مشکلات Core Web Vitals در مقیاس بزرگ.
- GTmetrix و Pingdom Tools: این ابزارها نیز گزارش های مفصلی در مورد سرعت بارگذاری سایت ارائه می دهند و می توانند به عنوان مکمل PSI استفاده شوند.
- Lighthouse (در ابزارهای توسعه دهنده کروم): همان موتوری که PSI از آن استفاده می کند، در مرورگر کروم نیز در دسترس است و به شما امکان می دهد تست ها را به صورت محلی و با تنظیمات دلخواه اجرا کنید.
- ابزارهای مانیتورینگ Real User Monitoring (RUM): این ابزارها داده های عملکردی را از کاربران واقعی جمع آوری می کنند و می توانند بینش های ارزشمندی در مورد تجربه کاربری واقعی ارائه دهند.
سوالات متداول ابزار تست سرعت سایت
خیر، هدف اصلی بهبود تجربه کاربری است، نه صرفا رسیدن به امتیاز ۱۰۰. در حالی که امتیاز بالا مطلوب است، گاهی اوقات بهینه سازی بیش از حد می تواند منجر به پیچیدگی های غیر ضروری شود. تمرکز بر بهبود Core Web Vitals و ارائه یک تجربه سریع و روان برای کاربران، مهم تر از دستیابی به امتیاز کامل است.
امتیاز موبایل و دسکتاپ اغلب متفاوت است زیرا شرایط تست (مانند قدرت پردازش دستگاه، سرعت شبکه و اندازه صفحه نمایش) برای هر دو پلتفرم متفاوت است. گوگل برای تست موبایل، یک دستگاه میان رده با اتصال 3G شبیه سازی شده را در نظر می گیرد که معمولا منجر به امتیاز پایین تر نسبت به دسکتاپ می شود.
پلاگین های کشینگ (مانند WP Rocket یا LiteSpeed Cache) می توانند تاثیر چشمگیری بر بهبود سرعت سایت وردپرسی و امتیاز PageSpeed Insights گوگل داشته باشند، اما به تنهایی کافی نیستند. بهینه سازی تصاویر، کوچک سازی کدها، بهبود زمان پاسخگویی سرور و سایر راهکارهای فنی نیز برای دستیابی به بهترین نتایج ضروری هستند.
نتیجه گیری: سرعت، کلید موفقیت پایدار در وب
در عصر دیجیتال امروز، افزایش سرعت وب سایت دیگر یک مزیت رقابتی نیست، بلکه یک ضرورت مطلق است. PageSpeed Insights گوگل ابزاری بی نظیر است که به شما کمک می کند تا نه تنها عملکرد سایت خود را ارزیابی کنید، بلکه با ارائه راهکارهای عملی و تخصصی، آن را به طور مداوم بهبود بخشید.
با تمرکز بر معیارهای Core Web Vitals و اجرای توصیه های ارائه شده، می توانید تجربه کاربری بی نظیری را برای بازدیدکنندگان خود فراهم آورید، نرخ پرش را کاهش دهید، نرخ تبدیل را افزایش دهید و در نهایت، جایگاه خود را در نتایج جستجوی گوگل ارتقا دهید. به یاد داشته باشید، یک سایت سریع، یک سایت موفق است. با استاد آی تی همراه باشید تا در مسیر بهینه سازی سرعت سایت و دستیابی به موفقیت های پایدار در دنیای وب، گام های محکم و موثری بردارید. هدف این مقاله توانمندسازی شما برای ساخت وب سایت هایی سریع تر و کارآمدتر است.
References:

