راهنمای جامع نوشتن Alt Text برای تصاویر: بایدها و نبایدها

Alt Text برای تصاویر یا متن جایگزین تصاویر یکی از نکات سئویی است که میتواند ابتدا در طراحی وب سایت و سپس در سئو داخلی رعایت گردد. در دنیای دیجیتال امروز، تصاویر بخش جدایی ناپذیر از تجربه کاربری و بازاریابی محتوا هستند. اما همین تصاویر اگر بدون متن جایگزین (alt text) باشند، نه تنها کارایی خود را در سئو و دسترس‌پذیری از دست می دهند، بلکه ممکن است باعث کاهش کیفیت تجربه کاربر شوند.

متن جایگزین یا alt text به عبارتی کوتاه و توصیفی گفته می شود که برای توضیح محتوای یک تصویر در HTML استفاده میگردد. این متن زمانی نمایش داده می شود که تصویر بارگذاری نشود، یا کاربری از صفحه تصاویر برای مرور وب استفاده کند.

در این مقاله، تمام بایدها و نبایدهای نوشتن alt text برای تصاویر را با جزئیات بررسی می کنیم تا شما بتوانید از این ویژگی ساده، بیشترین بهره را در بهبود سئو و تجربه کاربری وبسایت خود ببرید.

Alt Text چیست و چرا اهمیت دارد؟

Alt text یا متن جایگزین، درون ویژگی alt در تگ <img> نوشته می‌شود. به عنوان مثال:

<img src="apple.jpg" alt="سیب قرمز تازه روی میز چوبی">

این متن سه کاربرد اصلی دارد:

1. بهبود دسترس پذیری (Accessibility): افراد نابینا یا کم‌م بینا از صفحه خوان استفاده می کنند. این نرم‌افزار متن جایگزین را می خواند و کاربر متوجه می شود تصویر چه چیزی را نمایش می دهد.
2. بهبود سئو: موتورهای جستجو نمی توانند محتوای تصاویر را به طور کامل درک کنند، بنابراین alt text کمک می کند موضوع تصویر را بفهمند.
3. جایگزین تصویر بارگذاری نشده: اگر به هر دلیلی تصویر نمایش داده نشود، متن alt نشان داده می شود تا کاربر سردرگم نشود.

اجرای قانون دسترس پذیری وب در اروپا؛ جریمه سنگین برای وبسایت های غیر استاندارد

بایدهای نوشتن Alt Text

در نوشتن متن جایگزین، قوانین و اصولی وجود دارد که رعایت آنها باعث می شود تصاویر شما هم برای کاربر و هم برای موتورهای جستجو مفید باشند.

۱. توصیفی و دقیق باشید

متن جایگزین باید ماهیت اصلی تصویر را منتقل کند.
❌ اشتباه: alt="تصویر"
✅ درست: alt="گوشی موبایل آیفون ۱۴ مشکی با پس زمینه سفید"

۲. کوتاه اما کامل بنویسید

Alt text نباید خیلی طولانی باشد. توصیه می شود بین ۵ تا ۱۲ کلمه باشد.

۳. از کلمات کلیدی مرتبط استفاده کنید

در صورت امکان، کلمه کلیدی صفحه را در alt text بگنجانید؛ اما طبیعی و بدون اغراق.
مثلاً اگر صفحه درباره “خرید کفش ورزشی” است:
✅ alt="کفش ورزشی مردانه آدیداس مشکی"

۴. تمرکز بر کارکرد تصویر

اگر تصویر تنها یک المان تزئینی است (مثل بک گراند)، نیاز به alt ندارد. اما اگر تصویر کاربردی یا توضیحی است، باید alt داشته باشد.

۵. از توضیح متنی کاربردی استفاده کنید

در صورتی که تصویر دکمه یا لینک است، alt باید عملکرد آن را توضیح دهد.
مثلاً:
✅ alt="دانلود کاتالوگ"

۶. توصیف متن داخل تصویر

اگر تصویری شامل متن مهم است (مثل پوستر تبلیغاتی یا اینفوگرافیک)، متن alt باید بخش مهم پیام را منتقل کند.

نبایدهای نوشتن Alt Text

همان طور که قوانین نوشتن alt text مهم است، پرهیز از اشتباهات رایج هم ضروری است.

۱. پرکردن بی رویه با کلمات کلیدی

نباید alt text را به محلی برای تکرار کلمات کلیدی تبدیل کنید. این کار اسپم محسوب می شود.
❌ alt="خرید کفش ورزشی خرید کفش مردانه خرید کفش آدیداس"

۲. استفاده از عباراتی مثل “تصویر از…” یا “عکس از…”

نیازی نیست بنویسید “تصویر” یا “عکس”. موتور جستجو و کاربر می دانند که این یک تصویر است.
❌ alt="تصویر یک ماشین قرمز"
✅ alt="ماشین قرمز اسپرت مدل ۲۰۲۳"

۳. خالی گذاشتن alt برای تصاویر مهم

اگر تصویر بخشی از محتوای اصلی است، خالی گذاشتن alt باعث کاهش ارزش سئو و تجربه کاربری می شود.

۴. توضیحات غیرمرتبط

نوشتن alt نا مرتبط با تصویر، هم به کاربر و هم به موتور جستجو آسیب می‌زند.

۵. استفاده بیش از حد طولانی

متن alt نباید یک جمله بلند یا پاراگراف کامل باشد.

بهترین روش‌ها در نوشتن Alt Text

برای اینکه بهترین نتیجه را از alt text بگیرید، این نکات حرفه‌ای را رعایت کنید:

1. تمرکز بر هدف کاربر: همیشه از خود بپرسید: اگر تصویر بارگذاری نشود، کاربر با دیدن متن جایگزین چه چیزی باید بفهمد؟
2. هماهنگی با محتوای صفحه: متن جایگزین باید با موضوع کلی مقاله یا محصول هماهنگ باشد.
3. استفاده از زبان طبیعی: alt text باید به زبان ساده نوشته شود؛ مثل اینکه برای یک فرد نابینا توضیح می دهید.
4. عدم تکرار متن اطراف تصویر: اگر توضیح کامل در متن نزدیک تصویر آمده، نیازی نیست alt را خیلی طولانی بنویسید.
5. بررسی دسترس‌پذیری: سایت خود را با ابزارهای تست WCAG یا افزونه‌های مرورگر بررسی کنید تا مطمئن شوید alt text درست کار می کند.

چه زمانی Alt Text خالی باشد؟

گاهی اوقات تصاویر صرفاً برای تزئین یا زیبایی هستند (مثلاً آیکون های جدا کننده یا بک گراند). در این حالت توصیه می‌شود ویژگی alt را خالی بگذارید:

<img src="line.png" alt="">

این کار به صفحه خوان ها (خزنده ها) کمک می کند از تصویر صرف نظر کنند و کاربر نابینا دچار سردرگمی نشود.

تاثیر Alt Text بر سئو

گوگل به وضوح اعلام کرده است که استفاده صحیح از alt text، به موتور جستجو کمک می کند محتوای تصویر را درک کند. این موضوع تأثیر مستقیمی روی رتبه بندی در جستجوی تصاویر گوگل دارد.

به ویژه برای فروشگاه‌های اینترنتی، تصاویر محصولات با alt text مناسب می توانند منبع مهمی برای جذب ترافیک باشند.

نمونه:
✅ alt="خرید لپ‌تاپ ایسوس مدل ZenBook 14 خاکستری"

سوالات متداول متن جایگزین تصاویر

چک لیست نهایی Alt Text

برای اینکه مطمئن شوید alt text شما استاندارد است، این چک لیست را دنبال کنید:

• آیا تصویر مهم است و نیاز به alt دارد؟
• آیا متن جایگزین کوتاه و توصیفی است؟
• آیا از کلمه کلیدی مرتبط استفاده شده؟
• آیا متن طبیعی و بدون اسپم کردن نوشته شده؟
• آیا عملکرد تصویر (در صورت لینک یا دکمه بودن) مشخص است؟
• آیا عملکرد تصویر (در صورت لینک یا دکمه بودن) مشخص است؟

نوشتن alt text کار پیچیده‌ای نیست، اما اگر به درستی انجام نشود، می تواند باعث کاهش ارزش سئو و تجربه کاربری شود. با رعایت بایدها و نبایدهایی که در این مقاله مطرح شد، می توانید مطمئن باشید تصاویر وبسایت شما بیشترین تأثیر ممکن را خواهند داشت. امیدوارم از این آموزش طراحی وبسایت لذت برده باشید.

در یک جمله:
Alt text باید ساده، توصیفی، مرتبط و مفید باشد.