راهنمای جامع rel=nofollow در SEO: از تعریف تا کاربردهای پیشرفته

nofollow در لینک دهی داخلی یا خارجی دارای استراتژی هایی است که در این مقاله به آنها پرداخته شده است. در دنیای بهینه سازی موتورهای جستجو (SEO)، لینک ها نقش کلیدی در انتقال اعتبار و رتبه بندی صفحات وب ایفا می کنند. یکی از ابزارهای مهم در این زمینه، ویژگی rel=nofollow است که به وبمستر اجازه می دهد کنترل بیشتری بر رفتار موتورهای جستجو مانند گوگل داشته باشند. این مقاله به طور جامع به بررسی rel=nofollow می پردازد و برای سطوح مختلف از مبتدیان تا متخصصان سئو سایت مفید است. اگر تازه کار هستید، با تعریف شروع کنید؛ اگر حرفه ای هستید، به بخش های فنی و آپدیت های اخیر قرار داده شده در مقاله توجه کنید. در ادامه به یکی دیگر از نکات آموزش سئو از استاد ای تی می پردازیم.

تعریف rel=”nofollow”

rel=nofollow یک ویژگی HTML است که در تگ (لینک) استفاده می شود. این ویژگی به موتورهای جستجو دستور می دهد که لینک را به عنوان یک “پیشنهاد” (hint) در نظر بگیرند، نه یک دستور مستقیم برای انتقال اعتبار (link equity) یا خزش (crawling). به عبارت ساده، وقتی لینکی با rel=”nofollow” علامت گذاری می شود، گوگل از آن برای محاسبه رتبه بندی صفحه مقصد استفاده نمی کند، اما ممکن است همچنان آن را خزش کند یا از آن برای درک زمینه استفاده نماید.

از نظر فنی، این ویژگی به صورت زیر در کد HTML اعمال می‌شود:

<a href="https://example.com" rel="nofollow">متن لینک</a>

این کد به گوگل می گوید که لینک را دنبال نکند و اعتبار سایت مبدا را به سایت مقصد منتقل نکند. در مقابل، لینک های dofollow (بدون rel=nofollow) اعتبار را منتقل می کنند و برای SEO ارزشمندتر هستند.

کاربردهای rel=nofollow

rel=nofollow در سناریوهای مختلفی کاربرد دارد و به حفظ سلامت لینک پروفایل سایت کمک می کند. برخی از کاربردهای اصلی عبارتند از:

• لینک های پولی یا تبلیغاتی: اگر لینکی در ازای پرداخت پول یا خدمات ایجاد شود، استفاده از rel=nofollow الزامی است تا از نقض سیاست های گوگل جلوگیری شود. مثلا لینک های افیلیت یا تبلیغات بنری.
• محتوای کاربر تولید شده (UGC): در کامنت ها، فروم ها یا نظرات کاربران، لینک ها ممکن است اسپم باشند. نوفالو برای این موارد ایده آل است. گوگل حتی ویژگی rel=ugc را برای این منظور معرفی کرده که می‌تواند با nofollow ترکیب شود.
• لینک های به سایت های غیرقابل اعتماد: اگر به سایتی لینک می دهید که محتوای کم کیفیت یا اسپم دارد، nofollow از انتقال اعتبار به آن جلوگیری می کند و سایت شما را از پنالتی نجات می دهد.
• کنترل خزش (Crawling): در سایت های بزرگ، nofollow می تواند به مدیریت بودجه خزش گوگل کمک کند، هرچند robots.txt ابزار بهتری برای این کار است.

از نظر پیشرفته، متخصصان SEO از nofollow برای ایجاد تعادل در لینک پروفایل استفاده می کنند. مثلا ترکیب nofollow و dofollow لینک ها، پروفایل را طبیعی تر نشان می دهد و از الگوهای مصنوعی (link schemes) دوری می کند.

مزایای rel=nofollow

استفاده درست از rel=nofollow مزایای متعددی دارد، به ویژه در استراتژی‌های SEO بلند مدت:

• جلوگیری از پنالتی گوگل: با علامت گذاری لینک های پولی، از جریمه های الگوریتم های ضد اسپم مانند Penguin جلوگیری می شود.
• کنترل اعتبار سایت: اجازه می دهد اعتبار (PageRank) را فقط به لینک های با کیفیت اختصاص دهید، که رتبه بندی صفحات مهم را بهبود می بخشد.
• افزایش امنیت: در برابر حملات لینک اسپم یا هکینگ محافظت می کند، زیرا لینک های مخرب اعتبار را منتقل نمی کنند.
• ترافیک غیرمستقیم: حتی بدون انتقال SEO، nofollow لینک ها می‌توانند ترافیک واقعی بیاورند و برندینگ را تقویت کنند. مطالعات نشان می‌دهد که nofollow لینک ها از سایت های اجتماعی مانند توییتر یا ردیت، نرخ کلیک بالایی دارند.

از دیدگاه حرفه ای، nofollow میتواند بخشی از استراتژی “لینک سازی طبیعی” باشد، جایی که ۲۰-۳۰% لینک ها nofollow هستند تا پروفایل شبیه به سایت های ارگانیک به نظر برسد.

معایب لینک نوفالو

با وجود مزایا، rel=nofollow محدودیت هایی هم دارد:

• عدم انتقال اعتبار SEO: لینک های nofollow هیچ link juice منتقل نمی کنند، بنابراین برای بهبود رتبه بندی مستقیم مفید نیستند. این می تواند فرصت های SEO را از دست بدهد اگر بیش از حد استفاده شود.
• کاهش ارزش کلی لینک پروفایل: اگر اکثر لینک های خروجی nofollow باشند، سایت ممکن است به عنوان “بسته” (closed) دیده شود و فرصت های ارجاع اعتبار را از دست بدهد.
• پیچیدگی مدیریت: برای متخصصان، تمایز بین nofollow، ugc و sponsored نیاز به ابزارهایی مانند Ahrefs یا SEMrush دارد تا مطمئن شوند تعادل حفظ شده است.
• تاثیر بر خزش: هرچند گوگل nofollow را hint می داند، ممکن است خزش را کاهش دهد و صفحات جدید را کندتر ایندکس کند.

در کل، معایب بیشتر زمانی ظاهر مd aوند که nofollow به اشتباه برای لینک های با کیفیت استفاده شود، که میتواند به ضرر SEO تمام شود.

نحوه استفاده از rel=nofollow: کجا باید و کجا نباید

استفاده از لینک nofollow نیاز به دقت دارد تا حداکثر بهره را ببرید. در ادامه، راهنمایی های عملی آورده شده است:

کجا باید از rel=nofollow استفاده شود؟

• لینک‌های تبلیغاتی یا اسپانسر شده: همیشه برای پست های مهمان پولی یا بنرها. مثال: <a href="adsite.com" rel="sponsored nofollow">تبلیغ</a>.
• بخش های UGC: در وردپرس، پلاگین هایی مانند Yoast SEO به طور خودکار کامنت ها را nofollow می کنند.
• لینک های خروجی به محتوای کم ارزش: مانند لینک به صفحات دانلود یا سایت‌های خارجی مشکوک.
• لینک‌های داخلی برای کنترل: در منوها یا فوترها اگر بخواهید خزش را محدود کنید (هرچند robots.txt بهتر است).

از نظر فنی، برای ترکیب ویژگی‌ها: <a rel="nofollow ugc">لینک</a> برای محتوای کاربر تولید شده که nofollow هم باشد.

کجا نباید از rel=”nofollow” استفاده شود؟

• لینک های داخلی با کیفیت: لینک های ناوبری یا به صفحات اصلی سایت نباید nofollow باشند، زیرا اعتبار داخلی را قطع می کنند.
• لینک سازی ارگانیک: اگر لینکی طبیعی و با ارزش است (مثل پست های بلاگ مرتبط)، dofollow نگه دارید تا SEO را تقویت کند.
• لینک های اجتماعی معتبر: پست های فیسبوک یا لینکدین معمولا nofollow هستند، اما اگر خودتان لینک می گذارید، برای ترافیک dofollow بهتر است.
• صفحات با ارزش بالا: در مقالات آموزشی یا منابع، nofollow می‌تواند اعتبار را هدر دهد.

نکته حرفه ای: از ابزار Google Search Console برای نظارت بر لینک های nofollow استفاده کنید. هدف، داشتن ۷۰-۸۰% dofollow در لینک پروفایل خارجی است.

آپدیت های اخیر گوگل در مورد rel=nofollow

گوگل در سال های اخیر تغییرات مهمی در نحوه برخورد با rel=nofollow اعمال کرده است. مهم ترین آپدیت در سپتامبر ۲۰۱۹ اعلام شد، جایی که گوگل nofollow را از یک “دستور مستقیم” به “پیشنهاد (hint)” تبدیل کرد. این تغییر از مارس ۲۰۲۰ اجرا شد و به گوگل اجازه داد بر اساس الگوریتم های خود، برخی nofollow لینک ها را برای رتبه بندی یا خزش در نظر بگیرد، به ویژه اگر طبیعی به نظر برسند.

در آپدیت های ۲۰۲۴، مانند core update مارس ۲۰۲۴، گوگل بر استفاده درست از rel attributes تاکید کرد و nofollow را همچنان hint دانست، بدون تغییر اساسی. در دسامبر ۲۰۲۴، core update چهارم سال بر لینک های طبیعی تمرکز داشت و توصیه کرد از rel=sponsored برای لینک های پولی به جای nofollow خالص استفاده شود تا سیگنال های دقیق تری بدهد. هیچ بیانیه جدیدی در ۲۰۲۵ تا کنون (سپتامبر ۲۰۲۵) در مورد nofollow منتشر نشده، اما الگوریتم ها همچنان بر تشخیص لینک schemes حساس هستند. برای به روز ماندن، بلاگ Search Central گوگل را چک کنید.

سوالات پرتکرار چگونگی استفاده از نوفالو

نتیجه گیری

rel=nofollow ابزاری قدرتمند برای مدیریت لینک ها در SEO است که با استفاده درست، سایت را از خطرات حفظ می کند و استراتژی را بهینه می سازد. برای مبتدیان، از آن برای لینک های ساده مانند کامنت‌ت ها شروع کنید؛ برای حرفه ای ها، آن را بخشی از پروفایل لینک متنوع بدانید. همیشه سیاست های گوگل را رعایت کنید تا از پنالتی دوری جویید. اگر سوالی دارید، ابزارهایی مانند Google Lighthouse برای تست لینک ها مفیدند.